Egzersizle ilgili temel önerileri paylaştıktan sonra, biraz da bunları nasıl hayata geçirebileceğimizi konuşalım.
Tıbbın temel kurallarının başında “önce zarar verme’ ilkesi geldiğinden, işe egzersizin yol açabileceği zararlardan ve bunları nasıl önleyebileceğimizden başlayalım.
Söz konusu şeker hastalığı olunca, ilk akla gelebilecek sorunlar, şeker hastalığının vücutta yaptığı tahribatların egzersize olan tesirleridir. Bilindiği gibi, şeker hastalığı damarları bozan; göze, böbreklere, kalbe ve sinirlere zarar verebilen bir hastalıktır. Yıllar geçtikçe ve özellikle de şeker kontrolü kötüyse bu sorunların ortaya çıkış ihtimali artar.
Diyabetik ayak ve egzersiz
Sinir hasarı şeker hastalarında hayli sık görülen ama hastaların yaklaşık yarısının belirti vermediğinden farkına varamadıkları bir sorundur. Aslında ayağımız; artan yüke, aşırı baskıya veya zarar verme potansiyeli taşıyan tahrişlere karşı biz fark etmeden pozisyon alır veya bizi uyarır.
Ama sinir hasarı yüzünden his kaybı gelişen şeker hastaları bu korumadan mahrum kalır. Tepki olarak nasır oluşur, su toplar, ciltte küçük-büyük yaralar açılır veya ayakta deformasyon gelişir. İşe mikroplar karıştığında ucu gangrene kadar uzanabilen enfeksiyonlar meydana gelir.
Şayet bir hastanın bu tür bir açık yarası varsa, bu yaraya yük bindirecek bir egzersiz yapmamalıdır.
Açık yarası olmasa da, her şeker hastasının ayağına çok özen göstermesi gerekir. Muhtemel hasarları iş işten geçmeden fark etmek için ayaklar günlük gözden geçirilmeli, uygun ve rahat ayakkabı seçimine özel çaba sarf etmelidir.
Sinir hasarı (“perifer nöropati”) tanısı almış –açık yarası olmayan- hastalar, daha dikkat ederek egzersiz yapabilir. Bu hastalarda koşu, ip atlama, step, hoplayıp zıplama sorun yaratabilir ama çok uzun mesafeli olmayan rahat yürüyüşün fazla sıkıntı yaratmayacağı kabul edilir.
Ayağında his kusuru gelişen hastaların, ayaklarına aşırı yük bindirecek türden egzersizlerden uzak durmaları, fark etmemiş olabilecekleri hasarlar için ayaklarını her gün gözden geçirmeleri ve ayakkabı seçimine önem vermeleri gerekir.
His kusuru denge sağlamada sorunlar yaratabileceğinden, denge sağlamanın kritik olduğu hareketlerden uzak durmakta fayda vardır.
Riski yüksek hastalar, ayağa fazla yük bindirmeyecek şekilde; sabit bisiklet, yüzme, kol ergometrisi gibi aktiviteler veya oturur pozisyonda serbest ağırlık çalışmaları yapabilir.
Sonraki bölüm:
Otonom sinir hasarı ve egzersiz