2014 Mart ayında yayımlanan ve bu derlemeye vesile olan bir çalışma (1), sözünü ettiğimiz tereyağı savaşını yeniden gündeme taşıdı. Hayli de ilgi gördü:
Çalışmada, belli bir yağ tipini en çok tüketen üçte birlik dilimle en az tüketen üçte birlik dilimi, koroner kalp hastalığı yönünden karşılaştırmayı amaçlıyordu. (Bakınız: Diyette yağ alımına göre en düşük üçte birle, en yüksek üçte birin karşılaştırmasında koroner kalp hastalığı riski grafiği)
-
Toplamda 530.525 kişiyi kapsayan 32 ayrı çalışmanın ortak değerlendirmesinde,
-
Doymuş yağ alanlarda riskin binde 2 arttığı (RR: 1.02, %95 GA 0.97-1.07),
-
Tekli doymamış yağlarda riskin %1 azaldığı (RR: 0.99, %95 GA 0.89-1.09),
-
Uzun zincir omega-3 çoklu doymamış yağlarda riskin %7 azaldığı (RR: 0.93, %95 GA: 0.84-1.02)
-
Omega-6 çoklu doymamış yağlarda riskin binde 1 arttığı (RR: 1.01, %95 GA 0.96-1.07)
-
Trans yağlarda, riskin %16 arttığı (RR: 1.16, %95 GA 1.06-1.27) saptandı.
-
Rastgele örneklemeyle araştırma ve kontrol olarak ikiye ayrılmış, 103.052 kişiyi kapsayan 27 ayrı çalışmanın ortak değerlendirmesinde,
-
Alfa-linoleik asitle riskin %3 azaldığı (RR: 0.97, %95 GA 0.69-1.36),
-
Uzun zincir omega-3 çoklu doymamış yağlarda riskin %6 azaldığı (RR: 0.94, %95 GA: 0.86-1.03),
-
Omega-6 çoklu doymamış yağlarda riskin %11 azaldığı (RR: 0.89, %95 GA 0.71-1.12) saptandı.
Bu artma ve azalmalardan bilimsel olarak “anlamlı” olanı, yalnızca trans yağların koroner kalp hastalığı riskini artırması ve –belki- omega-3 çoklu doymamış yağların koroner kalp hastalığı riskini azaltmasıydı. Diğer sonuçlar “anlamlı, kabul edilebilir” bulunmamıştı. Buna göre, bu derleme sonuçları, trans yağlar ve omega-3 çoklu doymamış yağlar dışında, diğer yağların koroner kalp hastalığına yakalanmaya anlamlı etkisinin olmadığını gösteriyordu. Yani, tereyağı yiyen, zeytinyağı yiyene göre daha fazla kalp krizi geçirmiyordu!
Ancak, araştırmayı yapanlar, yaptıkları derleme sırasında, özellikle omega-6 çoklu doymamış yağlarla ilgili incelemelerinde önemli yanlışlıklar yaptıkları konusunda eleştirildi (http://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/2014/03/19/dietary-fat-and-heart-disease-study-is-seriously-misleading/).
Bir başka eleştiri, derlemenin yalnız yağ boyutunda kalıp, diyetin diğer unsurlarını göz ardı etmesi; özellikle doymuş yağı az tüketenlerin, bunun sebep olduğu enerji açığını neyle telafi ettiklerinin belirtilmemesiydi.