Damar sertliği nedeniyle, kalbi besleyen koroner damarların yetersizliğine bağlı kalp krizi veya kalp ağrısı ("angina pektoris") yahut beyin damarlarının yetersizliğine bağlı inme veya "geçici iskemik atak" gibi hayatî sorunların önlenmesinde aspirin kullanımı, tıbbın en tartışmalı konularından biridir.
Bu tartışma, aspirinin damar sertliğinde faydalı olabilmesine karşılık, beyin veya mide kanaması gibi önemli riskleri nedeniyledir.
İlk paragrafta söz ettiğimiz hastalıkların (önlenmesinde değil) ama tedavisinde, aspirinin faydası muhtemel risklerine ağır bastığından, bu gibi hallerde doktorlar aspirin kullanmakta genellikle tereddüt etmez.
Buna karşılık söz konusu hastalıkları önlemede kanama riski değişmediği halde, elde edilebilecek fayda sınırlıdır.
***
JAMA'da 28 Haziran 2019'da yayımlanan; ASPREE, ASCEND, ARRIVE çalışmaları ve bir meta-analize dayandırılan tavsiyelere göre (https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2737592), kalp ve damar hastalıklarının (ve kalın bağırsak kanserinin) önlenmesinde, düşük doz aspirin kullanılması konusunda,
* Halen bu amaçla düşük doz aspirin kullanmayanlarlar için: Müteakip 10 yılda kalp ve damar hastalıkları riski %15'ten büyük, kalın bağırsak kanser riski yüksek, kanama riski azsa önleyici olarak aspirin kullanılması ama müteakip 10 yılda kalp ve damar hastalıkları riski %7,5'ten küçük, kanama riski fazlaysa kullanılmaması öneriliyor.
* Halen bu amaçla düşük doz aspirin kullananlarlar için: Müteakip 10 yılda kalp ve damar hastalıkları riski %10'dan büyük, kalın bağırsak kanser riski yüksek ve aspirin 10 yıldan daha uzun süredir alınıyorsa önleyici olarak aspirine devam edilmesi ama müteakip 10 yılda kalp ve damar hastalıkları riski %7,5'ten küçükse, kanama riski fazlaysa ve aspirin 5 yıldan daha kısa süredir alınıyorsa önleyici olarak aspirine devam edilmemesi öneriliyor.
Müteakip 10 yılda kalp ve damar hastalıkları riskinin yüzdesini "Kalp riski: Önümüzdeki on yılda "kalp hastalığı geçirme ihtimali hesap makinesi" sayfasına (http://drpozitif.com/KalpRiski.aspx/kalp-riski-hesap-makinesi) gidip buradaki yönergeyi izleyerek bulabilirsiniz.
***
Ancak, bu yazıdaki önerilerin, tüm tıp çevrelerinin ortak görüşü olmadığını unutmamak gerekir. En doğrusu, bireysel özellikler ve farklı risk unsurları gözetilerek, doktorun karar vermesidir.